ترنم یار

بسمه تعالی

قرآن‌کریم کتابی است که از سوی خداوند متعال توسط نبی مکرم اسلام، حضرت محمدبن عبدلله "صلی الله علیه و آله و سلم" فرستاده شده است. این کتاب با عظمت حاوی دستورات و سفارشات نجات‌بخش و جامع برای زندگی انسان‌ هاست. حضرت علی "علیه السلام" می‌فرمایند: دانید که قرآن شفاعت کننده‌ای است که شفاعت او پذیرفته می‌شود و سخن‌گویی است که گفتارش تصدیق شده است. از این روست که در هنگامه قیامت، هر که را قرآن شفاعت کند، شفاعتش درباره او پذیرفته می‌شود؛ همان‌سان که از هر که شکایت کند، شکایتش تصدیق می‌گردد. "نهج‌البلاغه، خطبه۱۷۶" بنابراین وظیفه هر مسلمانی است که در تلاوت آیات روح‌بخش این کتاب آسمانی بکوشد و این آیات را سرلوحه زندگی خویش قرار داده و سبک زندگی اسلامی را فرا بگیرد. در این نوشتار تلاش شده است، سخنان گهربار حضرت امیر "علیه اسلام" از کتاب شریف نهج‌البلاغه نیز در کنار آیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گیرد لذا قسمت‌های زیباتر نهج‌البلاغه را جهت به خاطر سپردن و به کاربردندر زندگی روزمره، انتخاب نموده و در کنار آیات قرآن‌کریم شرح و توضیح داده شده است. امید است مطالعه این نوشتار، در جهت رسیدن به منویّات مقام معظم رهبری مبنی بر حفظ آیات قرآن‌کریم و نهج‌البلاغه و فهم و کاربردی نمودن آنها در زندگی موثر بوده و بهرمندی از دریای بیکران معارف اسلامی و سرچشمه زلال هدایت بتواند جرعه‌ای از این دریا و لحظه‌ای پرواز در این آسمان بیکران را برای همه ما فراهم نماید.

"پس اول باید خوب بخوانید. تلاوت را خوب، زیبا، جامع و صحیح بخوانید. دوّم معانی و مفاهیم قرآنی را بفهمید و سوّم قرآن را حفظ کنید. حفظ قرآن خیلی مهم است. شما جوان‌ها به این احتیاج دارید و میتوانید. وقتی شما حافظ قرآن هستید، این تکرار آیات قرآنی به شما فرصت می‌دهد که در قرآن تدبّر کنید. تدبّر در قرآن با همین‌طور خواندن و رد شدن به دست نمی‌آید. با یک‌بار و دوبار خواندن هم حاصل نمی‌شود. با تکرار و انس با آیه‌ای از قرآن امکان تدبّر در آن به دست می‌آید و چه‌قدر لطایف در قرآن‌کریم هست که این‌ها را جز با تدبّر نمی‌توان فهمید. بنابراین حفظ و فهم معانی قرآن و تلاوت قرآن لازم است.

.مقام معظم رهبری در دیدار با قاریان و حافظان.

درس اول

قرآن کریم.قرآن در قرآن

وَ قَالَ الرَّسُولُ یَا رَبِّ اِنَّ قَومِی اتَّخَذُوا هَذَا القُرآنَ مَجهُورًا

در آن روز رسول "به شکوه از امت در پیشگاه پروردگار عالمیان" عرض کند: بارالها " تو آگاهی که" امّت من این قرآن را به کلّی متروک و رها کردند.

.سوره فرقان آیه ۳۰.

مقدمه

   اولین گام در جهت شناخت جایگاه قرآن‌کریم و ارزش والای آیات وحی، مراجعه به متن آیات و شناخت قرآن از روی قرآن می‌باشد. چرا که هیچ چیز و هیچ کس به اندازه کلام الهی نمی تواند معرف و تبیین کننده "کلام الهی" باشد. از این رو، بررسی آیاتی از قرآن کریم که به ترسیم جایگاه، صفات و ویژگی‌های قرآن‌کریم می‌پردازد، یکی از متقن‌ترین شناخت‌ها را نسبت به قرآن‌کریم به مخاطب ارائه می‌دهد. در این بخش، نگاهی اجمالی به صفات و ویژگی‌های قرآن‌کریم از منظر آیات قرآن خواهیم داشت.

اسامی قرآن‌‌کریم

بدون تردید نام و اسم‌هایی که قرآن برای خود انتخاب نموده را می‌توان زیباترین و مناسب‌ترین نام برای یاد کردن از این کتاب الهی دانست. درباره تعداد اسامی قرآن‌کریم میان عالمان علوم قرآنی و مفسران آیات وحی نظرات بسیار متفاوتی وجود دارد. برخی چهار نام برای قرآن بر شمرده‌اند و برخی نزدیک به چهل نام و برخی دیگر حدود شصت نام و حتی بیشتر برای قرآن‌کریم ذکر نموده‌اند امّا علت این اختلاف مشهود در تعداد نام‌ها را می‌توان تفاوت نگذاشتن میان "اسم" قرآن با "ویژگی های قرآن" دانست. امّا در نهایت می‌توان از مقایسه نظرات با یکدیگر در مجموع به چهار "اسم" که همه دانشمندان علوم قرآنی درباره آن اتفاق نظر دارند رسید: قرآن "سوره طه، آیه ۲" فرقان "سوره آل عمران، آیه ۴" کتاب "سوره فاطر، آیه ۲۹" و ذکر "سوره حجر، آیه ۹" در این میان نام "قرآن" با اوصافی مانند "کریم" و "مجید" در میان مسلمانان شناخته شده‌تر و پرکاربردتر است.

اوصاف قرآن‌کریم

در کنار این اسامی، نزدیک به ۵۰ "ویژگی" و "وصف" زیبا، از آیات قرآن‌کریم قابل استخراج است که از جمله آنها می‌توان به "تنزیل"، "موعظه"، "تذکره"، "شفاء"، "موعظه"، "حکیم"، "هدی"، "رحمت"، "نور"، "حق"، "بصائر"، "مبارک" اشاره کرد.

باید توجه داشت وجود این اسامی و اوصاف در قرآن‌کریم، بخاطر وجود جهات و نکات مهم و سرنوشت سازی است که در محتوای این کتاب سعادت، گنجانده شده است. بنابراین بر خلاف نام‌گذاری‌هایی که در میان مردم وجود داشته، نام‌ها هیچ تناسبی با افراد و اشیاء ندارد، اسامی قرآن، آیینه تمام نمای حقایق درونی آن است. از طرفی وظیفه هر مسلمان، دقت و بهره‌گیری از ویژگی‌های این منبع فیض الهی است‌. ویژگی‌هایی که توجه به آن موجب رشد و تعالی جامعه چه از جهت اقتصادی و چه از جهت اجتماعی و سیاسی خواهد شد. براین اساس، یکی از اسامی مهم و قابل تامل قرآن کریم وصف "مهیمن" است‌. "مهیمن" یعنی چیزی یا حقیقتی، که حافظ، نگهبان، فائق و برتر به دیگران است و این درباره قرآن به این معناست که حقایق و معارف قرآن‌کریم بر تمامی کتب آسمانی در تمامی مکاتب، برتری و رجحان دارد. بنابراین جامعه‌ای که قران را سرلوحه زندگی خود قرار می‌دهد بر تمامی جوامع و مکاتب برتری خواهد یافت.

بنابراین چنانچه ملت‌های مسلمان از قرآن بهره گیرند، به سوی تعالی و بالندگی پیشرفت نموده و اگر از آن غافل شوند دچار ذلت شده زیر دست و تحت سلطه دیگران قرار خواهند گرفت.

 لزوم انس و تلاوت قرآن‌کریم

حق قرآن، آن است که آن را بخوانیم و در آن اندیشه کنیم و حقایق آن را در زندگی خود جاری سازیم. از این رو اولین گام برای انس با قرآن‌کریم، مانوس شدن با تلاوت قرآن‌کریم است. انس و تلاوتی که همراه با تدبر است زمینه‌ای برای عملی ساختن آیات وحی در زندگی خواهد شد. در این باره، امام راحل "ره" به فرزند خود مرحوم "سید احمد" می‌فرمایند:

ادامه مطلب به‌ زودی آپلود خواهد شد...

به روزرسانی شده در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹